Romatoid Artrit Tanısında En Duyarlı Test Olan INOVA 3.Jenerasyon CCP(CCP 3.1)’yi Kullanmaktadır
1. Romatoid Artrit Nedir?
Romatoid Artrit, kronik, otoimmun, birçok doku ve organı etkileyen sistemik inflamatuvar bir hastalıktır. En çok sinovyal eklemleri etkilemektedir.
Hastalığın nedeni ve tedavisi net olarak bilinmemektedir. Tedavi daha çok semptomatiktir. Tedavi edilmemesi durumunda, Romatoid Artrit kalıcı hasara sebep olabilmektedir. Kemik erozyonu, kıkırdak hasarı ve eklem bütünlüğünün bozulmasıyla sonuçlanmaktadır.
2. Belirtileri Nelerdir?
Eklemlerde simetrik ağrı ve hassasiyet olmaktadır. Non- Steroid Antiinflamatuvar
(NSAID) denilen ilaçlar ve analjezikler ile hafiflemektedir. Hastaların %75’inde yakınmalar kendiliğinden gerileyebilir. Çoğu hastanın günlük aktiviteleri, eklem ağrılarından dolayı bölünebilir.Tedavi edilmeyen Romatoid Artrit hastalarının %20- 30’u, 2-3 sene içinde çalışamaz hale gelmektedirler.
3.Hangi Oranda Görülür?
Romatoid Artrit nedeniyle dünyada, her sene 250.000 hastane yatışı ve 9 milyon civarında hastaneye başvuru olduğu tahmin edilmektedir.
Başlangıç genelde 30-50 yaş arasındadır. Dünyada toplumun %0.5-1 civarını etkilemektedir.
4.Tanı Nasıl Konulur?
Tanı, klinik ve serolojik laboratuvar testleriyle konulmaktadır. Romatoid Artrit’de en büyük problem diğer birçok hastalıkla karışabilmesidir. Erken dönemde tanı, diğer birçok hastalığın dışlanması ile konulabilir. Simetrik eklem tutulumu ve RF pozitifliği ayırıcı tanıda yardımcı olsa da, tanı koymak için yeterli değildir. Bu nedenle, tanı için yeni testler geliştirilme gereği doğmuştur.
5.Tanıda Hangi Testler Kullanılır?
Romatoid Artrit olan hastaların çoğunda RF pozitif bulunur. Fakat bu hastalığa özgü değildir. Diğer romatolojik hastalıklarda ( SLE, Sistemik Sklerozis), kronik bakteriyel infeksiyonlarda ( Subakut Bakteriyel Endokardit, Tüberküloz, Sifiliz), viral infeksiyonlar (CMV, rubella), kronik karaciğer hastalıkları, sarkoidoz gibi hastalıklarda ve ilerleyen yaş ile artan sıklıkta olmak üzere, normal kişilerde de saptanabilmektedir. RF’si pozitif olan bir kişide, tedavi sırasında testi tekrarlamanın ve titre düzeyi takip etmenin bir anlamı yoktur. Son zamanlarda, Romatoid Artrit tanısında RF’den daha spesifik ( özgül) olan anti-CCP ( anti siklik sitrüllenmiş peptid) antikorlar tanımlanmıştır. Anti-CCP varlığı (özellikle 3. jenerasyon), tanıda yardımcı olması yanında, daha ağır ve tahripkar gidişli bir hastalığa işaret etmesi açısından önemlidir.
6. 3.Jenerasyon Anti-CCP’nin , 2. Jenerasyona Göre Üstünlüğü Nedir?
Romatoid Artrit tanısında, Anti- CCP’nin RF’den daha duyarlı olduğu görüldükten sonra, bu test üzerine daha fazla yoğunlaşılmaya başlanmıştır. Testin üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda, 2. jenerasyonu (CCP2) üretilmiştir. En son olarak da 3.jenerasyon Anti-CCP (CCP3) testi üretilmiştir. Romatoid Artrit tanısında CCP2’nin (2. jenerasyon) duyarlılığı %64.6 iken, CCP3 (3. jenerasyon)’ün duyarlılığı %78.8, CCP3’ün RF IgG ve IgA ile beraber bakılması durumunda duyarlılığı %83.0, özgüllük (spesifite) ise %98.3 olarak bulunmuştur.
7.Romatoid Artrit Tanısında En Duyarlı Test Paneli Nedir?
Yapılan çalışmalar sonunda görülmüştür ki, CCP3’ün RF IgM, RF IgG ve RF IgA ile birlikte bakılması, duyarlılığı en yüksek olan yöntemdir. Romatoid Artrit tanısında, bu testleri yaparak kesine yakın sonuç alınabilmektedir.
| RF’nin CCP ile Beraber Kullanılmasının Romatoid Artrit Tanısında Yeri | ||
| TEST SONUÇLARI | YORUMLAMA | |
| RF | CCP | Romatoid Artrit İhtimali |
| IgM(+),IgG(+),IgA(+) | (+) | Kesine yakın |
| IgM(+),IgG(+),IgA(+) | (-) | Kesine yakın |
| IgM(+),IgG(-),IgA(+) | (+) | Kesine yakın |
| IgM(-),IgG(-),IgA(-) | (+) | Oldukça yüksek |
| IgM(+),IgG(-),IgA(-) | (-) | Oldukça yüksek |
| IgM(+),IgG(-),IgA(+) | (-) | Yüksek |
| IgM(+),IgG(-),IgA(+) | (-) | Olabilir |
| RF Taraması | (-) | Olabilir |
8. Erken Tanı Ne Yarar Sağlar?
Romatoid Artritin tanısının erken konması, hastalığın ilerlemesini engelleyecektir. Bu da eklemlerin kalıcı hasarını önleyecektir. Romatoid Artritin belirtileri, birçok diğer hastalıkta da görülebildiğinden dolayı, diğer hastalıklarla da karışabilmektedir. Bu da, Romatoid Artrit tanısının konulmasının yıllarca sürmesine neden olmaktadır. Erken tanı konulmadığı için eklem, kemik ve kıkırdakta tahribat başlar ve ilerler. Erken tanı koymanın en geçerli yolu, hastaya geniş bir serolojik panel testleri uygulamaktır. CCP3, Romatoid Artrit şikayetleri başladıktan sonra 2 sene içinde erken tanı için kullanılabilmektedir.
9. 3. Jenerasyon CCP Testini Kim Üretiyor, 2. Jenerasyon Testler Nelerdir?
CCP3, INOVA isimli ABD firması tarafından üretilmektedir. CCP2 ise çeşitli firmalar tarafından üretilmektedir.
10. ABD’ de Laboratuvarların INOVA 3. Jenerasyon Test Kullanma Oranı Nedir?
ABD’de, Romatoid Artrit tanısı için yapılan testlerin %51’i INOVA CCP3’dür. Bunun nedeni de, Romatioid Artrit’in erken tanısında CCP3’ün diğer tüm testlerden daha üstün olması ve Romatoid Artrit erken tanısının tedaviyi ciddi oranda etkilemesidir.
Ayrıca, erken dönem romatoid artrit hastalarının %50’den fazlasının halen seronegatif oldukları da unutulmamalıdır.